THÊNH THANG GIÓ NÚI BA VÌ, HÀ TÂY

Dù bây giờ thì tên gọi Hà Tây chỉ còn trong ký ức của nhiều người. Lớp trẻ sau này nữa thì chắc hẳn sẽ không biết đến tên gọi ấy, nếu không lần về cùng lịch sử vì từ ngày 1 tháng 8 năm 2008, toàn bộ địa giới của tỉnh Hà Tây cũ được sáp nhập vào Thủ đô Hà Nội (Riêng xã Tân Đức được tách ra khỏi huyện Ba Vì, sáp nhập vào thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ngày 14 tháng 7 năm 2008). Tôi không định mạn bàn về địa lý hay lịch sử mà chỉ định viết lên đây về kỷ niệm một chuyến đi về huyện Ba Vì, Hà Tây cũ và Hà Nội ngày nay ...
Tôi vẫn luôn được mẹ nhắc nhở rằng quê ngoại gốc của tôi ở huyện Phú Xuyên, Hà Tây, dù sau này nhà ngoại đã di chuyển lên vùng cao Lạng Sơn, rồi sau này là về cao nguyên Lâm Đồng. Nói vậy, nhưng những lần được thực sự sống trên đất Hà Tây của tôi đếm trên đầu ngón tay chưa hết một bàn tay. Có lẽ vì tôi là người ít thích di chuyển và không sống theo "chủ nghĩa dịch chuyển" nên chuyến đi về Ba Vì, Hà Tây này được tôi mong đợi rất nhiều. Dù tôi biết giữa hai huyện Ba Vì và Phú Xuyên không có nhiều điểm tương đồng. Ba Vì là một huyện bán sơn địa, còn Phú Xuyên là một huyện thuần túy đồng bằng. 

Xe của đoàn tôi dời thành phố Thái Nguyên lúc 6h00và đến 9h20 thì đến đất thị xã Sơn Tây, ngược lên Ba Vì, điểm dừng chân đầu tiên của đoàn là mảnh đất thiêng K9. 

K9 theo cách gọi phổ thông mà nhiều người biết gắn với 2 sự kiện lịch sử: Thứ nhất đây là căn cứ bí mật của Trung ương Đảng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thứ nhì nơi đây đã gìn giữ và bảo quản thi hài của Bác từ năm 1969 đến 1975.Cái tên K9 được bắt đầu bằng một lần Bác Hồ đi thăm Sư đoàn 316 đang diễn tập bên sông Đà vào năm 1956. Bác dừng chân nghỉ ăn cơm trưa ở đây, thấy khí hậu mát mẻ, địa thế hiểm trở, phong cảnh đẹp, Bác đã chọn vị trí này làm khu căn cứ của Trung ương đề phòng giặc Mỹ có thể leo thang chiến tranh ra miền Bắc. Ngay sau đó, Cục Doanh trại, Tổng cục Hậu cần được giao nhiệm vụ khảo sát, thiết kế và xây dựng một ngôi nhà làm nơi họp, làm việc, nghỉ ngơi của Bác Hồ và Bộ Chính trị. Ðến năm 1960, công trình được hoàn thành, đưa vào sử dụng và gọi tên là K9. Năm 1969, sau khi Bác mất, Đảng và Nhà nước ta đã quyết định đưa thi hài Bác lên đây để cất giữ và bảo quản. Đến năm 1975, thi hài của Chủ tịch Hồ Chí Minh mới được chuyển về thủ đô, đưa vào lăng. Do vậy, nơi này còn có một tên khác ít người biết đó là K84. 

Nhà làm việc của bác Hồ và Bộ Chính trị. 

Phòng nghỉ của Bác đơn sơ với giường và bàn ghế. Cửa sổ bằng lưới sắt để lấy không khí trong lành và chống côn trùng bay vào trong. 

Ba hòn đá chông "Chồng - Vợ - Con". Nơi mà ngày 23 tháng 2 năm 1958, Bác đã đích thân cùng đồng chí Vũ Kỳ và đồng chí Nguyễn Lương Bằng đi khảo sát địa hình; Buổi trưa dừng lại ăn cơm trưa ở đây và Bác quyết định chính thức sẽ xây căn cứ bí mật nơi này. 

Ba chiếc xe được dùng để phục vụ đưa thi hài Bác từ Hà Nội lên K9 và ngược lại. Gần trưa, đoàn tôi đã kết thúc một vòng thăm quan quanh K9, được tận mắt nhìn những hiện vật lịch sử của vùng đất địa linh K9. Bữa cơm trưa trong trại lính mang hương vị của lính mà ăn thấy thật ngon. Có lẽ cả đoàn đã thấm mệt vì đường dài và cả hành trình đi bách bộ quanh khu trại nữa. Chia tay K9 đoàn xuôi về vườn Quốc gia Ba Vì, vượt những con đèo quanh co trong mù sương để đến khu nhà thờ Bác và Đền Thượng - thờ thánh núi Tản Viên. 

Cổng lên nhà thờ Bác trên ngọn núi cao nhất Ba Vì - đỉnh Vua, ở độ cao 1.296m. Dù đã chuẩn bị tinh thần là leo lên đỉnh núi, tôi vẫn không hình dung ra đường lên lại dốc ngược và khắc nghiệt như thế. Quá mù hóa mưa, từng đợt gió khiến tai ù ù và tạt vào người khí ẩm tê lạnh. Nhưng cái háo hứng được lên non thiêng thắp hương tưởng nhớ Bác, được chinh phục đỉnh cao cho tôi thêm sức mạnh để đến được đỉnh núi. Và đúng như thơ Người viết " Núi cao lên đến tận cùng. Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non" từ trên đỉnh núi cao nhất này có thể bao quát nhìn về bốn bề non sông đất nước được. 

Ðền Bác được thiết kế và xây dựng theo kết cấu bền vững, phong cách đậm đà bản sắc dân tộc, uy nghiêm mà ấm cúng và cũng toát lên sự giản dị như ngôi nhà sàn nơi Người đã sống và làm việc. Bức tượng đồng Bác đang ngồi đọc Báo đặt trên bệ đá ở chính giữa nơi đặt bàn thờ trong đền. Trên cao là cờ Tổ quốc ghép bằng đá hoa cương mầu đỏ, phía dưới về hai bên phải, trái là chuông đồng và khánh đồng. Tất cả tạo nên một tổng thể hài hòa thể hiện sự trường tồn, vĩnh cửu của ngôi Đền, của anh linh Bác. Một nén tâm hương của con cháu kính dâng lên Người, tôi ngồi nghỉ lại trong chốc lát rồi lại theo hành trình xuống núi sang Đền Thượng. 

Hành trình lên Đền Thượng dù thấp hơn Đỉnh núi Vua nhưng cũng đầy khắc nghiệt. Dốc đá dựng đứng, quanh co, mưa trơn đường ướt. Sau một hồi vất vả, tôi cũng đến được cửa Đền. Đền Thượng là một ngôi đền gồm ba gian hai trái, một nửa mái sau Đền là vách đá, không có mái, kết cấu công trình làm bằng bê tông xi măng theo kiểu kiến trúc xà, cột. Phần mái được lợp bằng ngói mũi hài với đầu đao cong vút. Hai tường hồi bố trí hai vòng tròn sắc không đối diện nhau mô phỏng biểu tượng của nhà Phật. Trên ban thờ Thánh Tản Viên – Sơn Tinh có một khám thờ trong có ba ngôi tượng đá cổ, mỗi pho tượng được tạc ở ba tư thế khác nhau tượng trưng cho Sơn Tinh, Thái Bạch Thần Tinh và Quý Minh đại vương. Làm xong phần lễ nơi Đền Thượng tôi tiếp tục đường lên đỉnh núi, chừng 50m nữa để đến bên tượng Thánh Mẫu đặt nơi đất bằng trên đỉnh núi. Thỉnh ba hồi chuông, xin Mẫu từ bi chứng cho lòng con ở phương xa có dịp về bên Mẫu. Tôi cảm thấy lòng thực sự thanh thản, hạnh phúc dù lúc này con đường xuống núi vẫn còn dài và trơn ướt.

Non thiêng Tản viên, đất linh K9 của huyện Ba Vì (Hà Tây) Hà Nội đã một lần ghi lại trong tôi nhiều cảm xúc.

Tôi đến Tản Viên một chiều xuân

Non thiêng núi biếc cõi thoát trần

Đền trên đỉnh núi trầm chuông mõ

Thấm mệt mà lòng chẳng chồn chân 

Chu Hồng Đông, Ba Vì, Hà Tây (Hà Nội) ngày 3 tháng 3 năm 2012.